Senin, 15 Desember 2014

Guyon

Parno:“Ni, ana barang yen dipotong bola-bali nanging tetep panjang, ora dadi cendhak. Apa kuwi Ni?”
Parni:“Kowe ki senengane ngayawara, jeneng kabeh barang yen dipotong-potong ya dadi cendhak.”
Parno:“Lha bisa apa ora, kok malah ngeyel.”
Parni:“Wegah nggagas No. Pitakon kok ora logis!”
Parno:“Wis KO tenan ya?”
Parni:“Halah ndang jawaben dhewe! Paling-paling ya ora bisa.”
Parno:“Gampang kuwi Ni. Jawabe kacang panjang. Dipotong mbokmu kaping pira wae tetep kacang panjang ta?”
Parni:!!??????….. (kir: Agus Junaedi, Perum Warak-Salatiga)

Ripto:“Sir, coba golekana jeneng kewan sikil papat sing nganggo aksara mburi ng cacah 7 bae.”

Basir:“Ya gampang kuwi: 1.Bantheng 2.Celeng 3.Kucing 4.Kidang lan 5.eee apa ya?”
Ripto:“Wis katog ta lehmu mikir?”
Basir:“Iya Rip. Katog banget aku.”
Ripto:“Jeneng kewan cacah 7 sing nganggo aksara mburi ng iku: 1.Bantheng 2.Celeng 3.Kucing 4.Kidang 5.Kebo meteng 6.Wedhus meteng 7.Sapi meteng.”
Basir:“Wah wah akal-akalan kowe ya?”
(kir: Suchamad Ampelgading Pemalang)

Jeneng kutha

Heru:“Jon, coba golekana jeneng kutha ing Indonesia sing dumadi saka jeneng kewan lan jeneng manungsa, cacah loro bae!”
Joni:“Wah lha wong siji bae durung nemoni kok cacah loro. Nyerah ah.”
Heru:“Ya ora dadi apa, aja dipeksa mundhak dadi rekasa.”
Joni:“Njur bedhekane kutha apa?”
Heru:“Iya saka panalitenku, kutha ing Indonesia sing dumadi saka jeneng manungsa lan jeneng kewan iku: 1.Sura + baya = Surabaya 2.Manuk + Wari = Manukwari. Iya ta?”
Joni:“Wah iya bener mas Her.”
(kir:Suchamad Ampelgading Pemalang)

Jeneng kang cengkah karo wujude

Budhi:“Dhu, kanggo nyegah ngantuk mbok ayo bedhekan.”
Badhu:“Iya, hayo tak ladeni sakarepmu.”
Budhi:“Nyata kowe wasis hayo badhenen, biasane jeneng iku cocog karo wujude, contone pasar                besar pas banget sebutan kanggo pasar kang pancen gedhe, lha saiki sebutna jeneng panggonan kang ora cocog karo wujude.”
Badhu:“Wah kok angel ya, wis tulung badhene dhewe kono.”
Budhi:“Ya aja gampang nyerah ta, dipikir dhisik.”
Badhu:“Tinimbang mumet, katog aku badarna dhewe kono gelis.”
Budhi:“Jeneng panggonan sing gak cocog karo wujude iku mono Cilik Riwut, lapangan montor                    mabur ing Palangkaraya, senajan jenenge cilik ananging wujude gedhe, amarga yen       wujude ora gedhe kan ora bisa dipanggoni montor mabur sing pancen gedhe-gedhe        pesawate.”
Badhu:“Oo iya ya, tibane aku sing bodho.”
(kir:Sariman, Ponorogo)

Pasar

Badhu :“Ganti aku sing mbadheki, aku moh kalah yen mung mangkono wae.”
Budhi :“Hayo gelis, apa badhekane kene tak batange.”
Badhu :“Jeneng pasar ki adhakane cocog karo barang sing didol, contone pasar hewan         pancen ing papan kono kanggo dol tinuku kewan, tapi iki ana jeneng pasar sing blas gak            cocog karo sing didol.”
Budhi :“Wah apa ya, yen pasar sepedha iku panggonan kanggo dol tinuku sepedha, pasar    sayur ya papan kanggo dol tinuku sayur, katone gampang kok angel ya.”
Badhu :“Aja kesuwen mikire enggal nyerah wae.”
Budhi :“Ya wis katog aku, kono badarna dhewe.”
Badhu :“Iku mono pasar sepur ing Madiun, senajan jenenge pasar sepur ing kono blas gak               kanggo dodol sepur.”                        (Pasar Sepur arane pasar tradhisional ing                       Madiun).
Budhi :(Karo sewot) “Lha yen ing kono ana sing dodol sepur apa ya arep mbok tuku?”
Badhu :(Karo males sewot) “Lha umpama aku bisa tuku sepur apa awakmu gelem      mikulne.”
Budhi :“Ya wis satu-satu yen ngono.”
(kir: Sariman, Ponorogo)

ODAYA


( OBROLAN BUDAYA JAWA )
Assalamu’alaikum wr. wb.
            Para sesepuh, ingkang satuhu kula bektani, para rawuh undangan ingkang binagya mulya, para kadang mitra pitepangan ingkang kinurmatan mugya kawilujengan saha karaharjan tetepa kajiwa kasarira dumateng panjenengan sedaya.
            Langkung rumiyin, sumangga panjenengan sedaya kula dherekaken manengku puja-puji syukur unjuk dhumateng ngarsanipun Gusti Engkang Maha Kuwaos ingkang sampun paring pinten-pinten kanikmatan dhumateng kita sami. Kacihna ing hari kalenggahan punika kita taksih dipun keparengaken kempal manunggal nir baya nir ing sambekala.
            Shalawat dalah salam mugya tetep kaluberaken dumateng junjungan kita Nabi Muhammad SAW panutan sedaya umat, ingkang sampun ambekta ing margining kesaenan, saha ingkang satuhu kita ajeng-ajeng safaat pitulunganipun mbenjang ing dinten akhir.
            Kula ingkang jijener pinangka pranatacara, keparengan langkung rumiyin badhe nepangaken nama kula Ririn lajeng pembicara ing adicara menika wonten  Kang mas Liil Aznul saking Semarang ingkang pemateri paling top, lan wonten Mbakyu Laila Novita saking Pekalongan menika nggih pemateri paling top.
            Dalu menika ODAYA badhe ngrembak babagan budaya jawa ing Jawa Tengahan, inggih menika “Budaya ing Semarang” kalian “Batik Pekalongan”. Langsung mawon kula pitaken budaya Semarang sami Kangmas Liil.
Ririn      : Budaya ing Semarang, ing era modern menika tasih wonten napa mboten sisa-sisa budaya traditional?
Liil         : ing era modern menika nggih tasih wonten budayaan ing Semarang, saking ewon-ewonipun penduduk ing Semarang wonten katah kebudayaan lan nduweni cirikhas piambak-piambak. Sedaya niku berkembang saking Jawi, Tionghua, lan Arab. Merujuk ing wungon sejarah lan name-nami panggen ing Semarang, mila kebudayaan ingkang ing kala lajeng berkembang kados Islam, Tionghua, Eropa lan Jawi. Kaping sekawan kebudayaan kasebat berbaur ingkang berpengaruh wigati ing perkembangan Semarang tempo dulu. Tirah kebudayaan kesebat taksih ngadeg kaliyan kokoh diterpa budaya modern ingkang wonten di sekitar peken Johar ( Kali Mberok ).
Ririn      : Budaya traditional ingkang tasih eksis ing Semarang punika menapa mawon nggih?
Liil         : Kabudayaan ingkang tasih eksis punika nggih enten Sadranan kaliyan Dugderan utawi sak-werni arak-arakan. Nggih ing era modern enten, nanging punika namine karnaval Night Semarang.
Ririn      : Nah, kula kepingin tanglet ngenani Dugderan punika budaya ingkang kados pundi?
Liil         : Dugderan punika acara kangge pehelatan warga kota Semarang lebet saperlu menyambut dathengipun wulan suci ramadhan.
Ririn      : menapa ingkang ndamel Dugderan tasih eksis ing Semarang, napa enten samukawis hal ingkang khas utawi napa?
Liil         : Ingkang ndamel Dugderan tasih eksis punika, amargi Dugderan punika campuran budaya ingkang enten ing Semarang. Perpaduan budaya niki sangug dipersani ing “Warak Endog”, yaiku setunggal boneka kewan buta mitologis ingkang dipungambaraken dados symbol utawi wakilan akulturasi budaya saking keragaman etnis ingkang enten ing Semarang. Kunjukan-kunjukan badanipun badan saking sirah naga (cina), badan buraq (Arab), lan suku menda (Jawi). Tembung warak piyambak asalipun saking basa Arab “ Warak’I” ingkang nduwe artos suci. Lan Endog (tigan) disimbolkan dados pikantuk pahala ingkang dipundeningaken uwong saksampune saderengipun ngradini proses suci. Sacara harfiah, warak ngendog saguh dipunartosaken dados sinten kamawon ingkang njagi kesucian ing wulan Rhamadhan, mbenjing ing akhir wulan badhe nyagedaken pahala ing dinten lebaran.
Ririn      : Waukan criyosipun dugderan punika sak-werni arak-arakan ndamel menyambut wulan ramadhan, arak-arakan kasebat dipunndhereki dening sinten kamawon mas? Napa pejabat-pejabat gedhe Semarang ugi ndhereki acara kasebat?
Liil         : Arak-arakan kasebat dipundhereki dening sedaya warga kota Semarang, awiti saking anak-anak ngantos tiyang sepuh. Biyasanipun sadereng acara dipunawiti, punika diawali sambutan saking Bapak Walikota Semarang. Dados, para pejabat-pejabat gedhe ing Semarang punika ugi ndhereki arak-arakan.
Ririn      : Pamanah panjenengan babagan budaya dugderan punika kados pripun?
Liil         : Miturut kula, dugderan punika salah satunggal kebudayaan ingkang taksih majeng saking jaman riyen sakmriki ingkang taksih dipundhereki dening sedaya masyarakat Semarang. Dados punika sae konjuk dipunlajengaken ngantos masa ingkang datheng.
IKLAN
            Yah, wangsul malih sarengan kula, tasih ing ODAYA ( Obrolan Budaya Jawa ) waukan sampun mbahas tentang kabudayaan ingkang enteng ing Semarang. Sakmenika kula pitaken sami narasumber kaping kalih, yaiku mbakyu Laila Novita babagan “batik Pekalongan”.
Ririn      : Ingkang dados ciri khas batik Pekalongan punika menapa kemawon mbak?
Laila      : Ciri khas batik Pekalongan inggih punika kados badik pesisir ingkang paling sugih badhe werni. Batik pesisir biyasanipun bersifat naturalis. Menawi dipunbanding kaliyan batik pesisir bentenipun batik Pekalongan niki dipengaruhi sanget pandatheng keturunan Cina uga Belanda. Motif batik Pekalongan bebas sanget, uga nggeret, senaosa motifnya kadang kala sami kaliyan batik Solo utawi Jogja.
Ririn      : Motif Batik ingkang wonten ing Pekalongan menapa mawon?
Vizza     :  Motif batik pekalongan niku katah, motif jlamprang, mega mendung lan sak lintune            tasih wonten katah.
Ririn      : Pemasaran batik Pekalongan ngantos pundi kamawon?
Vizza     : Batik Pekalongan sampun kathah dipasarken ngatos datheng luar jawa, dipunantawisipun Sumatra Barat, Sumatra Selatan, Jambi, Minahasa, ngantos Makasar. Biyasanipun panggramen batik ing daerang niki pesen motif ingkang sami kaliyan selera lan adat daerah masing-masing.
Ririn      : Biyasanipun ta panyregep batik punika saking kalangan ibu-ibu, terus napa remaja ing daerah Pekalongan enten ingkang ndherekmawi ndamel batik?
Vizza     : nggih enten sih remaja ing Pekalongan. Nanging punika kekathahen remaja ingkang pedhot sekolah, terus nyambut gawe ndamel batik.
Ririn      : Punapa kok ingkang kersa sinau ndamel batik punika ingkang pedhot sekolah. Punapa ingkang mboten pedhot sekolah mboten minat konjuk sinau ndamel batik. Kados pundi saran panjenengan, kajengipun anak-anak remaja kersa sinau ndamel batik?
Vizza     : ingkang boten saget sekolah puniko kekathahen tyang ingkang kirang mampu dadosipun piambake sinau batik konjuk nyambut damel, menawi ingkang saged sekolah punika langkung ngutamikaken pemucalan. Nah menawi konjuk motifasi pyambake sedaya konjuk sinau ndamel batik punika biasanipun ing saben-saben sekolah kawit SD ngantos SMA biasanipun enten panyinaon konjuk ndamel batik, dados sekedik kathah piyambake sangguh sinau ndamel batik.
Inggih ngoten wau obrolan ing dalu punika, mugi-mugi saged nambahi wawasan kita ngenani budaya ingkang taksih wonten ing jawa tengahan, sakderengipun acara ing dalu punika kita tutup, kula ing mriki sak dangunipun ndereaken acara ing dalu punika kathah keklintuanipun kula nyuwun agunging samudra pangaksami. Monggo acara ing dalu punika kita tutup kanthi sareng-sareng maos tahmid.


 Wassalamualaikum Wr Wb.

PARIBASAN, BEBASAN, lan SALOKA


PARIBASAN 
          Yaiku unen-unen kang ajeg panganggone, mawa teges entar, ora ngemu surasa pepindhan.
Tuladha paribasan:
1. Anak catur mungkur 
    tegese : ora gelem ngrungokake rerasaning liyan kang ora prayoga.

2. Keplok ora tombok 
    tegese :  melu seneng-seneng, nanging ora melu ngetokake wragad.

3. Blaba wuda 
    tegese : merga seneng banget lomane, nganti awake dhewe nandhang kacingkrangan.

BEBASAN
         Yaiku unen-unen kang ajeg panganggone, mawa teges entar, ngemu surasa pepindhan. Kang dipindhakake kaanan utawa sesipatane wong/barang. Wonge uga katut ing sajrone pepindhan nanging kang luwih ditengenake kaanane utawa tindak-tanduke.
Tuladha bebasan :
1. Kocak tandha lukak 
    tegese : wong kang sugih omong pratandha durung akeh kawruhe.

2. Sedhakep ngawe-awe 
    tegese : wis mareni marang tumindak ala  nanging ing bathin isih kepingin nindakake maneh.

3. Ngubak-ngubak banyu bening
    tegese : gawe kerusuhan ing papan kang tentrem.

SALOKA
       Yaiku unen-unen kang ajeg panganggone mawa teges entar, ngemu surasa pepindhan. Nanging kang dipindhakake wonge.
Tuladha saloka :
1. Gajah ngidak rapah
    tegese : wong kang nglanggar wewalere dhewe

2. Sumur lumaku tinimba   
    tegese : wong kang kumudu-kudu dijaluki warah

3. Lahan karoban manis 
    tegese : wong bagus/ayu rupane tur becik bebudhene

TEMBUNG ENTAR, SANEPA, LAN TEMBUNG SAROJA


Tembung Entar
Tembung entar tegese. Tembung silihan utawa tembung kang duwe teges ora salumrahe utawa saligune. Yen ning bahasa Indonesia asring kasebut “bahasa kiasan” .
Tuladhane:
·  Abang kupinge         : nesu banget
·  Abang-abang lambe : ora temenanan
·  Baling liring             : nglirik mripat
·  Bening atine             : sumeh
·  Cancut taliwanda     : tandang gawe
·  Cupet atine               : gampang nesu
·  Dadi gawe                : ngrepotake
·  Gadho ati                 : gawe susah ati
·  Jembar kaweruhe     : akeh ngelmune
·  Kuwat drajad           : cocok dadi pemimpin
·  Lara ayu                   : lara cacaren
·  Mata dhuwitan         : srakah marang dhuwit
·  Padhang dalane        : mlebu surge
·  Udan tangis              : akeh sing padha nangis
·  Mogel ilate               : mangan sing sarwa enak

Sanepa
Sanepa tegese unen-unen bangsane pepindhan lan ajeg panganggone ngemu surasa mbangetake nanging nganggo tembung sing tegese kosok baline karo karepe.
Tuladha:
·  Arang kranjang        : kerep banget
·  Arang wulu kucing  : akeh banget
·  Arum jamban           : banger/mambu banget
·  Pait madu                 : legi banget
·  Atos debog              : empuk banget
·  Jero tapak meri         : cethek banget
·  Abang dluwang       : pucet banget

Tembung saroja
Tembung saroja, tegese loro padha utawa meh padha tegese di enggo bebarengan.
Tuladha:
·  Abang mbranang
·  Adhem ayem
·  Bagas waras
·  Breh weh
·  Campur bawur
·  Duga prayoga
·  Edi peni
·  Jabang bayi
·  Kabur kanginan
·  Lega lila
·  Raja pati
·  Sabar drana

·  Uba rampe

Purwakanthi

A.Purwakanthi Guru Swara
Purwakanthi swara yaiku unen-unen kang runtut swarane (vokal) Tuladha:
  1. Aja dumeh menang, banjur tumindak sewenang-wenang
  2. Ana awan, ana pangan
  3. Ana dina, ana rupa
  4. Bareng wes makmur, lalli karo sedulur
  5. Becik ketitik, ala ketara
  6. Bungah susah iku lumrah
  7. Gelem obah, mesthi mamah
  8. Gemi setiti ngati-ati
  9. Inggah inggih nanging ora epanggih
  10. Ijo-ijo godhonge kara, bareng bodho lagi rumangsa
  11. Ireng-ireng ketok untune, bareng seneng ketok guyune
  12. Kudu sregep sing sinau, sapa sing kepingin maju
  13. Ora cepet, ora ngliwet
  14. Ora ngedan, ora keduman
  15. Tiwas sayah, ora paedah
  16. Wong bungah sok nemu susah
  17. Witinh tresna, jalaran saka kulina



B.Purwakanthi Guru Sastra
Purwakanthi sastra yaiku unen-unen kang runtut sastrane (kongsonan) Tuladha :
  1. Bobot, bibit, bebet
  2. Aja dhemen memada sameng dumadi
  3. Ketula-tula ketali
  4. Janji jujur jajahe mesthi makmur
  5. Laras, lurus, leres, laris
  6. Kala kula kelas kalih, kalung kula kolang kaling
  7. Tata titi tutug tatag, tanggung tertib
  8. Ruruh, rereh, ririh ing wewarah
  9. Sing sapa salah bakal saleh
  10. Sing sapa goroh growah
  11. Sluman, slumun, slamet
  12. Tata titi tentrem


C.Purwakanthi Lumaksita
Purwakanthi basa/lumaksita yaiku unen-unen kang kadhapuk saka rong gatra. Pungkasane gatra kapisan, dadi wiwitane gatra kapindho. Thuladha :

  1. Jarwa pinter, pintere satriya ing pringgondani
  2. Bayem arda, ardane ngrusak busana
  3. Kolik priya, priyagung anjani putra
  4. Asung bekti, bektine kawula marang Gusti
  5. Lungguh dhingklik, dhingklike wong cilik-cilik
  6. Mangan ati, atine sing kalara-lara
  7. Nandhang lara, larane wong lara lapa
  8. Pandhu suta, suta madyaning Pandhawa
  9. Raja putra, putra daleme Nagstina
  10. Rujak degan, degane krambil ijo
  11. Remuk rempu, rempu dadi awu
  12. Saking tresna, tresnane mung samedana
  13. Rujak dhondhong, rujake sisaning kakong
  14. Witing tresna, tresnane mung sawetara

Cangkriman

Cangkriman iku unen-unen utawa tetembung sing kudu dibatang utawa di bedhek maksude. Cangkriman uga di arani badhekan.

a). Cangkriman wancah (cekakan), tuladha (contoh) 

  1. Pak beletos : Tapak kebo lelene satus
  2. Pak bomba, pak lawa, pak piyut = tapak kebo amba, tapa ula dawa, tapak sapi ciyut
  3. Pindhang kileng : sapi nang kandhang, kaki mentheleng
  4. Bot ginawa entheng, theng ginawa abot : klobot ginawa entheng, gentheng digawa abot
  5. Wiwa wite, lesbodhonge, karwa pake : uwi dawa uwite, tales amba godhonge, cikar dawa tipake
  6. Kabaketan : Nangka tiba neng suketan
  7. Yumaerong : yuyu omahe ngerong
  8. Suru bregitu : asu turu di bregi watu
  9. Karla ndheren : mbakar tela sumendhe keren
  10. Nasgithel : Panas, legi, kenthel


b). Cangkriman pepindhan (emper-emperan), tuladha (contoh) :


  1. Pitik walik saba kebon ( nanas )
  2. Urang sapikul matane pira ? ( ana 6 = Urang, sapi, kul )
  3. Sega sakepel dirubung tinggi, apa ? ( salak )
  4. Ora mudhun-mudhun yen ora nggawa mrica sakanthong ( kates )
  5. Emboke di elus elus anak di idak-idak ( andha )
  6. Gajah nguntal sangkrah ( pawon )
  7. Ing dhuwur wayangan, ing ngisor jedhoran (ngundhuh krambil )
  8. Kebo bule cancang merang ( buntil )
  9. Disuguh opak angin ( ora disuguhi apa-apa )
  10. Anake gelungan ibune ngrembyang ( pakis )
  11. Wes gedhe kok ngguyu tawa ( nangis )
  12. Pitik walik saba meja : sulak, kemoceng
  13. Bocah cilik tlusap-tlusup nang kebon ( dom / jarum).
  14. Wit adhikih woh adhakah   ( waloh )
  15. Wit adhakah woh adhikih  ( ringin )
  16. Emboke wuda, anake tapihan ( pring )
  17. Dikethok malah dhuwur ( celana )


c). Awujud plesedan utawa blenderan, tuladha (contoh) :


  1. Wong wudunen kuwi sugih pari : pringisan
  2. Ora usah mutung. Mutung apa? Mutung kesarung (lutung kasarung)
  3. Wong adol tempe ditaleni = sing ditaleni tempe, dudu wong sing dodol.
  4. Wong mati ditunggoni wong mesam-mesem = sing mesam mesem wong sing nunggu, dudusing mati.
  5. Lampu apa yen dipecah metu uwonge (lampu toko sing lagi ditutup)


d). Awujud sinawung ing tembang, tuladha (contoh) :


  1. Bapak pocung cakemu marep mandhuwur,
  2. sabamu ing sendhang,
  3. pencokanmu lambung kering,
  4. prapteng wisma si pocung muntah guwaya
  5. (batangane = klenthing/jun)

  • Bapak pocung renteng renteng kaya kaliung
  • dawa kaya ula
  • pencokanmu wesi miring
  • sing disaba si pucung mung turut kutha 
  • (batangane : sepur)

  1. Bapak pucung
  2. dudu watu dudu gunung
  3. Sangkamu ing Plembang
  4. ngon ingone sang Bupati
  5. Yenlumampah
  6. Si pucung lembehan grana. (gajah)


  • Bapak pocung
  • Amung sirah lawan gembung
  • Padha dikunjara
  • Mati sajroning ngaurip
  • Mijil baka
  • Si pocung dadi dahana ( Penthol Korek )

Kerata Basa

Kerata basa dalam bahasa jawa adalah "tembung loro sing digandheng nanging suda wandane lan mawa teges" kalau diartikan dalam bahasa indonesia kira2 begini : "dua kata yang disambung menjadi satu (disingkat) dan mengandung arti/makna"
Contohnya :

- Wedang = ngawe kadang.
('Wedang' berarti air teh, kopi atau sejenisnya, sedangkan 'ngawe kadang' artinya memanggil saudara / teman, biasanya tradisi jawa saat berkumpul dgn saudara / teman / tetangga, mereka minum teh atau kopi)

- Kuping = kaku njepiping
(Kuping / telinga = kaku dan melebar)

- Tandur = nata karo mundur
(Tandur = ditata dengan cara mundur / menanam padi)

- Gedhang = digeget sabubare madhang.
(pisang = digigit setelah makan)

- Tarub = ditata kareben murub
(Panggung = di tata / diset biar menyala terang)

- Tebu = antebing kalbu
(Tebu = mantab di rasa / manis banget)

- Dalang = ngudal piwulang
(Dalang = menyampaikan ilmu / pelajaran)

- Sepur = asepe metu ndhuwur
(Kereta api = asapnya keluar diatas / kereta api jaman dulu)

- Dubang = idu abang
(Biasanya orang yang lagi nyirih ludahnya berwarna merah)

- Kathok = yen nganggo diangkat mboko sithok
(Celana = kalau mau dipakai diangkat satu persatu)

- Krikil = keri neng sikil
(Kerikil = geli dikaki / kalau diinjak)

- Garwa = sigaraning nyawa
(Isteri = separuh nyawa)

- Guru = dìgugu lan ditiru
(Guru = dipercaya dan ditiru)

- Prajurit = prawira jujur lan ngirit
(Prajurit = gagah, jujur dan irit)

- Ndelok = kendele mung alok2
(Nonton = beraninya cuma mencela)

Rurabasa

Rurabasa yaiku tembung sing ajeg lan sering digunaake senajan salah kaprah.


1
Adang Esuk
Adang sega wayah esuk
2
Adang sego
Adang beras supaya dadi sega
3
Bakul jangan
Wong dodol keperluane masak
4
Jaga gardhu
Jaga keamanan manggon ing gardhu
5
Kelan lodheh
Nggodhog jejagan supaya dadi lodheh
6
Mangan awan
Mangan sega wayah awan
7
Mbathik iket
Mbathik mori supaya dadi iket
8
Mbunteli tempe
Mbunteli kedhele godhog dimomori ragi supaya dadi tempe
9
Menek klapa
Menek wit klapa
10
Mikul soto
Mikul Kwali isine soto
11
Ndheplok gethuk
Ndheplok tela godhog supaya dadi gethuk
12
Ndondomi klambi
Ndondomi kain supaya dadi klambi
13
Ndhudhuk sumur
Ndhudhuk lemah digawe sumur
14
Mikul sate
Mikul wadhah isi sate
15
Negor gedhang
Negor wit gedhang
16
Nenun sarung
Nenun benang supaya dadi sarung
17
 Netel jadah
Netel ketan sing wis didang supaya dadi jadah
18
Ngekum landha
Ngekum arenge merang supaya dadi landha
19
Ngenam klasa
Ngenam pandham suapaya dadi klasa
20
Ngenam kepang
Ngenam rambut supaya dadi kepang (klabang rambut)
21
Nggodhog wedang
Nggodhog banyu supaya dadi wedang
22
Nglinting rokok
Nglinting mbako karo klobot supaya dadi rokok
23
Nguleg sambel
Nguleg Lombok, uyah, lan trasi digawe sambel
24
Nulis layang
Nulisi dlluwang supaya dadi laying
25
Nunggu manuk
Nunggu sawah supaya parine ora dithotholi manuk
26
Tangi turu
Melek bar turu